W weekend 20-21 sierpnia 2022 roku odbyły się uroczystości upamiętniające bitwę pod Falaise-Chambois. Rok jest o tyle szczególny, że przypada w nim również 75. rocznica powstania “ANS 1re DB”, stowarzyszenia, które od roku 1947 kultywuje we Francji tradycje dywizji generała Maczka.
Ta 78. edycja bitwy pod Falaise-Chambois rozpoczęła się w piątek 19 sierpnia, kiedy to oddano hołd żołnierzom Brygady Podhalańskiej, którzy polegli za Francję w czerwcu 1940 roku podczas obrony „Reduty Bretońskiej”. Ponad stu mieszkańców Val-Couesnon przyłączyło się do żołnierzy delegacji 21 Brygady Strzelców Podhalańskich, wicekonsul Anny Majdy, burmistrza Val-Couesnon Emmanuela Houdusa i radnego departamentu Aymar de Gouvion Saint Cyr dla upamiętnienia tej bitwy, która stanowiła jedno z ostatnich starć Bitwy o Francję.
Obchody zamknięcia kieszeni Falaise-Chambois rozpoczęły się w sobotę 20 sierpnia w Chambois mszą w intencji pokoju, a następnie uroczystym hołdem na wzgórzu Montormel. Ten czas pamięci był dla Christophe’a de Balorre, przewodniczącego rady departamentu Orne, okazją do oddania hołdu męstwu Polaków, którzy musieli stawić czoła przerażającej dywizji pancernej SS Das Reich.
Wystąpienia poszczególnych prelegentów miały bardzo szczególną wymowę, biorąc pod uwagę fakt, że na Ukrainie wciąż szaleje wojna. Ambasada Ukrainy specjalnie na tę okazję przysłała swojego pierwszego sekretarza. Uroczystości na wzgórzach panującymi nad doliną rzeki Dives zakończyły się bardziej kameralnym hołdem przy kościele w Coudehard, gdzie 19 i 20 sierpnia 1944 r. intensywnie walczył batalion podhalański 1. Polskiej Dywizji Pancernej.
Dalszy ciąg uroczystości prowadził szlakiem gąsienic czołgów generała Maczka w dapartamencie Calvados, gdzie gminy Soignolles i Saint Sylvain organizują upamiętnienia na coraz większą skalę. W tym roku należy odnotować obecność wielu dzieci, które – jak zaznaczyła Patricia Fieffé, burmistrz Soignolles – pewnego dnia zostaną wezwane do przyjęcia roli przekaźników pamięci.
Obchody kontynuowano w niedzielę na polskim cmentarzu wojskowym w Urville-Langannerie, gdzie zidentyfikowano grób kaprala Szymańskiego, poległego 8 sierpnia 1944 r. pod Saint-Aignan-de-Cramesnil. W swoim wystąpieniu szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk podkreślił znaczenie bitwy pod Falaise-Chambois dla Polaków, których kraj był uciemiężony pod barbarzyńską okupacją.
Trzy dni pamięci zakończyły się w Potigny krótszą, ale równie uroczystą ceremonią, zakotwiczoną w tradycji przyjaźni francusko-polskiej. Kierujemy serdeczne podziękowania dla wszystkich organizatorów – władz wojskowych, cywilnych i religijnych, chorążych i uczestników, którzy poświęcili swój czas, aby przyczynić się do sukcesu tych uroczystości.
Tekst : Jakub Wiacek
Zdjecia : ©CD61